ΔΙΑΦΩΝΗΕΝ

Στόχος του ερευνητικού προγράμματος Διαφωνήεν είναι η καταγραφή και γλωσσολογική ανάλυση του φωνηεντικού συστήματος διαφόρων ελληνικών διαλεκτικών περιοχών. Οι περιοχές που έχουμε καταγράψει μέχρι τώρα είναι στους νομούς Αττικής (Αθήνα), Ηλείας,Ηρακλείου, Ιωαννίνων, Κοζάνης και Λάρισας. Παράλληλα, το πρόγραμμα αποσκοπεί στην ενημέρωση της διδακτικής κοινότητας σχετικά με τον πλούτο των ελληνικών διαλέκτων. Καινοτομία της έρευνάς μας είναι ότι αποτελεί την πρώτη συστηματική, συγκριτική, διεπιστημονική και εργαστηριακή τέτοια μελέτη, καθώς επίσης και την πρώτη οργανωμένη προσπάθεια διδακτικής και διάχυσης των αποτελεσμάτων.

Η μελέτη περιλαμβάνει αναλύσεις ακουστικής και αρθρωτικής φωνητικής παράλληλα με την εξέταση της πρόσληψης των φωνηέντων. Επιπλέον συγκρίνει τα συστήματα των διαλέκτων μεταξύ τους αλλά και με αυτό της κοινής Νεοελληνικής, διερευνά την ποικιλομορφία ανά διάλεκτο με ποιοτικές, ποσοτικές και στατιστικές μεθόδους και τέλος καταρτίζει φωνηεντοχώρο (vowel space) των διαλέκτων. Το γλωσσολογικό υλικό έχει αναλυθεί φωνολογικά, εστιάζοντας σε φαινόμενα όπως αποβολή ή ανάπτυξη φωνηέντων, ουρανικοποίηση, δηµιουργία συµφωνικών συµπλεγµάτων ή διπλών συµφώνων, ώστε να δοθούν πληρέστερες και ακριβέστερες περιγραφές των υπό εξέταση φαινοµένων καθώς οι περισσότερες διάλεκτοι είναι ελλιπώς µελετηµένες ως προς τη φωνολογική τους διάσταση.

Στα πλαίσια του προγράμματος επίσης αναπτύχθηκε βάση δεδομένων με διττό στόχο: πρώτον, την οργάνωση και παρουσίαση των αποτελεσμάτων, ώστε να προσφέρονται για τη μελέτη και άλλων επιπέδων γλωσσολογικής ανάλυσης (π.χ. συντακτικής, μορφολογικής, κλπ) και δεύτερον, τη δυνατότητα διαρκούς εμπλουτισμού της βάσης με υλικό από μελλοντικές μελέτες. Δηµιουργήθηκε επίσης γλωσσογεωγραφικό ευρετήριο που αποτυπώνει τη γεωγραφική κατανοµή των φωνηεντικών φαινοµένων και επιτρέπει την σύγκριση μεταξύ διαλέκτων. Η διάχυση των αποτελεσμάτων στο ευρύτερο κοινό επιτυγχάνεται μέσω ειδικά σχεδιασμένης ιστοσελίδα µε το προφίλ των υπό εξέταση διαλέκτων ή διαλεκτικών οµάδων. Τέλος, έχει υλοποιηθεί η ανάπτυξη και συγγραφή εγχειριδίων και πρότυπων μαθημάτων που απευθύνονται σε καθηγητές και φοιτητές δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Το μαθήματα προσφέρονται μέσω ηλεκτρονικού υλικού για εύκολη πρόσβαση με οπτικοακουστικά μέσα για την ευκολότερη κατανόηση των διαφορών μεταξύ διαλέκτων.